15) Pozlama Süresi Üzerine

Kışın hava erken kararıyor. İyi, güzel de hava hep bulutlu oluyor! Hava koşulları sebebiyle teleskopumla gözlem yapmaya çıkamadığım için fotograf makinemle evde biraz oynama fırsatı buldum. Farklı pozlama süreleri (exposure time veya shutter speed) ile denemeler yaptım. Zamanı çok kısa tuttuğumda musluktan sürekli akıyor gibi görünen suyu damla damla görüntüleyebildim; uzun tuttuğumda ise tek karede kendimden iki tane olan fotograflar falan çekip eğlendim.

 

Astrofotografi ile ilgili olarak pozlama süresinin ayrıca bir önemi var. Pozlama süresini uzun tutarak çıplak gözle görülemeyen yıldızların fotograf makinesi ile görüntülenebilmesi mümkün oluyor. Zayıf olan ışık kısa süreler için algılanamazken görece uzun sürelerde ışık biriktiriliyor ve zayıf ışık kaynakları da algılanabiliyor. Aslında bu durum teleskopla gözlem yaparken karanlığa alışınca daha fazla yıldızın görülebiliyor olmasına benziyor.

15.1. Gözle görüş.

İlk denememi fotograf makinemi teleskopa bağlamadan yaptım. Makineyi tripodun üzerine gökyüzüne bakacak şekilde sabitledim. Çekimi şehir içinden yaptığım için ışık kirliliği oldukça yüksekti. Çektiğim ilk fotografın nasıl görüneceğine makinenin LCD ekranından baktım. Çıplak gözle gördüğüm şeye yakın olmasına gayret ettim (15.1).

 

15.2. Uzun poz süresi ile görüş.

Çektiğim ikinci fotografta diyafram açıklığı ve ISO değerlerini ilk fotograftaki değerlerle aynı tuttum. Bu defa pozlama süresini arttırdım. İkinci fotografta birinci fotografta görülmeyen bir çok yıldız görülebiliyordu (15.2).

15.3. Evrenin en uzak objesinin Hubble Uzay Teleskopu tarafından çekilen fotografı [1].

 

Yaptığım bu basit deneme temelde Hubble teleskopunun kullanılarak evrenin büyüklüğünü tespit etmek için kullanılan yöntemle aynıydı. Hubble teleskopu evrenin oldukça karanlık gözüken bir bölgesine doğru yönlendirildi ve çekilen fotograf için 87 saat süren bir pozlama yapıldı. Tıpkı fotograf makinemle normalde göremediğim yıldızları görüntüleyebildiğim gibi Hubble teleskopu ile de evrenin karanlık bir köşesinde saklı yıldızlar böylece görüntülenebildi (15.3). Çekilen fotografta görülen galaksinin (UDFj-39546284) 13.2 milyon ışık yılı uzaklıkta olduğu hesaplandı. Böylece evrenin büyüklüğü üzerine güncel bir veri elde edildi (unutmayın ki ışık yılı bir uzunluk birimidir).

 

KAYNAKLAR

 

[1] G. Illingworth, R. Bouwens, HUDF09 Team, "Close-up of HUDF WFC3/IR Image Around UDFj-39546284", NASA, ESA.